sistematik inceleme ne demek?

Sistematik İnceleme Nedir?

Sistematik inceleme, belirli bir araştırma sorusunu yanıtlamak için mevcut tüm ilgili araştırmaları kapsamlı bir şekilde tanımlayan, değerlendiren ve sentezleyen bilimsel bir araştırma yöntemidir. Amaç, önyargıyı en aza indirerek ve kanıta dayalı karar alma süreçlerini destekleyerek konuyla ilgili en güvenilir ve kapsamlı kanıtları sağlamaktır.

Sistematik incelemeler, geleneksel literatür taramalarından daha titiz ve yapılandırılmış bir yaklaşım izler. Açıkça tanımlanmış bir metodolojiye, önceden belirlenmiş dahil etme ve dışlama kriterlerine ve şeffaf raporlamaya dayanır.

Sistematik İncelemenin Temel Özellikleri:

• Belirli Araştırma Sorusu: İnceleme, net bir şekilde tanımlanmış bir araştırma sorusuna odaklanır. Bu soru, PICO (Population, Intervention, Comparison, Outcome) çerçevesi kullanılarak formüle edilebilir.

• Kapsamlı Literatür Arama: Sistematik incelemeler, konuyla ilgili tüm yayınlanmış ve yayınlanmamış araştırmaları (gri literatür) bulmayı amaçlar. Bu, birden fazla veritabanında (örneğin, PubMed, Cochrane%20Library) sistematik ve kapsamlı aramalar yapmayı içerir.

• Seçim Kriterleri: Önceden belirlenmiş dahil etme ve dışlama kriterleri kullanılarak hangi çalışmaların incelemeye dahil edileceğine karar verilir. Bu kriterler, çalışma tasarımı, katılımcı özellikleri, müdahale ve sonuç ölçütleri gibi faktörlere dayanabilir.

• Kalite Değerlendirmesi: İncelemeye dahil edilen çalışmaların metodolojik kalitesi ve önyargı riski, standartlaştırılmış araçlar kullanılarak değerlendirilir. Bu, sonuçların güvenilirliğinin belirlenmesine yardımcı olur.

• Veri Ekstraksiyonu: İlgili veriler (örneğin, çalışma özellikleri, katılımcı özellikleri, sonuçlar) standardize edilmiş bir form kullanılarak her bir çalışmadan sistematik olarak çıkarılır.

• Veri Sentezi: Veriler, nitel veya nicel yöntemlerle sentezlenir. Meta-analiz, benzer çalışmaların sonuçlarını istatistiksel olarak birleştiren bir nicel sentez yöntemidir.

• Önyargı Riski Değerlendirmesi: İnceleme sürecinde önyargı riskinin değerlendirilmesi ve raporlanması önemlidir.

• Şeffaf Raporlama: Sistematik incelemenin metodolojisi ve sonuçları, şeffaf ve ayrıntılı bir şekilde raporlanır. PRISMA (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses) gibi kılavuzlar, raporlama standartlarını iyileştirmeye yardımcı olur.

Sistematik İncelemenin Faydaları:

• Kanıta dayalı karar alma süreçlerini destekler.
• Araştırma sonuçlarını özetler ve entegre eder.
• Çelişkili bulguları açıklar.
• Gelecekteki araştırmalar için boşlukları ve öncelikleri belirler.
• Politika ve uygulama önerileri sunar.